سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خلیفه‌گری ارامنه تهران

همایش همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان و مسیحیان ارمنی

به مناسب سال گفتگوی تمدن ها و یکهزار و هفتصدمین سال پذیرش رسمی مسیحیت توسط ارامنه و تأسیس نخستین کلیسای ارمنی تهران ۲۷ – ۲۶ تیر ۱۳۷۹

واحدهای جامعه بشری در گذشته وجود خود را در نفی واحدهای اجتماعی دیگر می دانستند. هر جامعه ای تنها برای خود حق حیات قائل بود و رابطه بین خود و جوامع دیگر را بر زور استوار می کرد. در آن روزگار، همزیستی مسالمت آمیز مفهومی نداشت.

ادیان نیز که نوعدوستی و همبستگی را تبلیغ کرده بودند، پس از چندی از سوی مدعیان آنها گرفتار تنگ نظری شدند و به شکل حزبی انحصار طلب در آمدند.

خردمندان جهان برای بر انداختن این شیوه و ایجاد همدلی و همگرایی میان انسان‌ها کوشیدند و مکاتب انسانی گوناگونی مانند اومانیسم، لیبرالیسم، سوسیالیسم، سکولاریسم، فمینیسم و پلورالیسم دینی را پدید آوردند. علمای ادیان نیز درجاتی از هماهنگی دین با این مکاتب را پذیرفتند و درباره آن سخن گفتند و کتاب نوشتند.

با فرارسیدن عصر ارتباطات، ساکنان دهکده جهانی به همدلی و همگرایی روی آوردند. سازمان های بین المللی فعال شد و مردم قاره های گوناگون کنفرانس بر پا کردند و با یکدیگر دست دوستی دادند. پیروان ادیان مختلف نیز پس از قرن‌ها جدایی، به هم رسیدند و با یکدیگر گفتگو کردند و از آلام و آمال خویش سخن گفتند.

انسان‌ها پیام روح بخش ادیان را دریافت کردند و ندای خدای متعال را از قرآن مجید شنیدند که:

ای مردم، ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ گرامیترین شما نزد خدا با تقواترین شماست؛ خدا دانا و آگاه است (حجرات۱۳)

و در انجیل حضرت عیسی مسیح (ع) خواندند که:

بیایید پیش من ای تمامی زحمتکشان و گرانباران و من شما را آرامش خواهم بخشید. یوغ مرا بر خود گیرید و از من تعلیم یابید؛ زیرا که حلیم و افتاده دل می باشم و در نفوس خود آرامی خواهید یافت. زیرا یوغ من خفیف است و بار من سبک. (انجیل متی۱۱ :۲۸ – ۳۰)

همگرایی انسانی به پیشرفت خود ادامه داده و می دهد و اوج آن پیشنهاد رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران در مورد گفتگوی تمدن‌هاست که به تصویب سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۱ انجام خواهد شد.

از آنجا که هر یک از تمدن‌های جهان بر یک دین بزرگ استوار شده، گفتگوی ادیان اساسی ترین بخش گفتگوی تمدن‌ها خواهد بود و اسلام و مسیحیت به عنوان دو دین جهانی بزرگ و بر جسته در این گفتگوها نقش اول را خواهند داشت.قرآن مجید مسیحیان را نزدیکترین دوستان مسلمانان معرفی می کند (مائده ۸۲) و می گوید که خدای متعال در دل‌های پیروان حضرت عیسی مسیح (ع) رأفت و رحمت قرار داده است (حدید۲۷). این دوستی عمیق و محبت الهی برای گفتگو بین اسلام که دین رحمت است و مسیحیت که دین محبت است، زمینه مساعدی فراهم کرده است.

همزیستی میان مسلمانان و مسیحیان ارمنی بسیار ریشه دار است و گفتگو میان اسلام و مسیحیت ارمنی به دلیل ویژگی‌های زیر اولویت دارد:

فرهنگ و تمدن کهن ارمنستان از نظر بسیاری از مردم پنهان مانده است. گفتگو در باب این تمدن و مقایسه آن با تمدن شکوهمند اسلامی و بررسی تأثیر هر یک از آن دو تمدن بر دیگری سودمند خواهد بود.کلیسای ارمنی یک کلیسای شرقی است؛ اسلام نیز که در آسیا و آفریقا گسترش یافته است، گرایش شرقی دارد. اسلام و مسیحیت ارمنی می توانند در باب تفکر مشرق زمین و تأثیر آن دو دین در آن تفکر با یکدیگر گفتگو کنند.

همسایگی ارمنستان بزرگ با کشورهای اسلامی نیز اهمیت دارد. این همسایگی در طول تاریخ بر ساکنان این دو سرزمین تأثیرات مثبت و منفی فراوانی داشته است و لازم به یادآوری است که فرمانروایان خود کامه این سرزمین‌ها ستم‌های زیادی به شهروندان مسلمان و مسیحی روا داشته اند. مسلمانان و مسیحیان ارمنی می توانند برای زدودن آثار منفی آن ستم ها گفتگو کنند.
گروهی از مسیحیان ارمنی در کشورهای اسلامی و گروهی از مسلمانان در ارمنستان سکونت دارند. اسلام و مسیحیت ارمنی می توانند درباره جوانب مختلف این همزیستی گفتگو کنند.
با آرزوی همدلی بیشتر میان پیروان ادیان الهی