جشنوارۀ موسیقی ‏‎‎عدالت و صلح پایدار به مناسبت صد و یکمین سالگرد نژاد‌کشی ‏ارمنیان در ۲۷ خرداد، با معرفی‌ نفرات برتر به کار خود پایان داد. این مراسم، که با همت ‏مؤسسۀ خدمات ترجمه و تحقیق هور در باشگاه فرهنگی‌ آرارات برگزار شد، تعداد زیادی از ‏اساتید، هنرمندان و علاقمندان به موسیقی را دور هم جمع کرد.‏

پس از پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، سخن آغازین جشنواره توسط آقای آرگین آرستاکس یانس، مجری برنامه، قرائت شد. در بخش‌هایی‌ ‏از این سخن با اشاره به پایداری فرهنگی‌ ارمنیان و حفظ هویت ملی‌ در بستر تاریخی‌ پر فراز ‏و نشیب‌، این چنین آمده است: ‏‎

«‎تاریخ ارمنیان همان قدر که تاریخ مصائب و رنج های یک ملت ‏است، تاریخ ایستادگی و پایداری نیز هست، تاریخ ملتی که با وجود تحمل مصائب فراوان، همواره ‏هویت خود را حفظ کرده است. یکی از مهم ترین وجوه این پایداری، پایداری فرهنگی است‎ .‎

در هر نژادکشی فقط افراد یک ملت نیستند که قربانی می شوند بلکه فرهنگ و نمایندگان فرهنگی آن ‏نیز همواره مورد هدف قرار می گیرند. نژادکشی ارمنیان یکی از بارزترین مصداق های این پدیده ‏است، به طوری که آن را یکی از مصادیق نژادکشی فرهنگی نیز دانسته اند.‏

هدف از برگزاری این جشنواره، ایجاد بستری مناسب برای ارائۀ نگاه و نحوۀ تفکر جامعۀ هنری ‏ایران نسبت به مفهوم عدالت و صلح پایدار است‎ .»

در ادامۀ برنامه، سخنران مدعو، جناب آقای دکتر هرمیداس باوند، استاد حقوق بین الملل و ‏روابط بین الملل، پس از پخش کلیپی دربارۀ نژاد‌کشی ارمنیان، به اهمیت شناخت این ‏نژاد‌کشی از سوی دولت ترکیه اشاره کرد و افزود:‏‎

«‎امروزه که شاهد ارزش های جهان شمولی ‏مبتنی بر آزادی، حقوق بشر، مردم سالاری و حکومت قانون هستیم؛ مردم ارمنستان خواسته ‏شان از دنیایی که در رابطه با این ارزش ها نقد جان باخته اند، این است که بر این فاجعۀ ‏تاریخی صحه بگذارند و فرایند خواست و درخواست آنها را هم پذیرا باشند. در همین راستا، ‏بسیاری از کشورها با صدور بیانیه هایی از دولت ترکیه خواسته اند در مقام عذر ‏خواهی برآید و برآن شود تا روابطی عادی با کشور همسایه پیش گیرد.‏

من بر این باور هستم که، امروز که جامعۀ بین الملل روز به روز تأکید بیشتری بر این ‏فاجعۀ بشری دارد و کشورهای بیشتری آن را به رسمیت می‌شناسند به رسمیت شناختن آن از سوی دولت ترکیه باید به یک تصمیم جدی تبدیل و ‏حتی در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود و کشور ترکیه را بر آن دارد که راه وفاق و ‏دوستی پیش گیرد و به آن چیزی که پیش آمده اذعان کند و شرایطی پیش بیاید که ‏همسایگان در جوار یکدیگر با صلح و آرامش زندگی کنند‎.»‎

در ادامه، حضور گروه کر اردیبهشت به رهبری دکتر حمید عسکری، دانش آموختۀ کنسرواتوار ‏موسیقی ارمنستان، گرمای خاصی‌ به این مراسم بخشید و توجه مخاطبان را با اجرایی ‏استثنائی و نوآورانه به خود جلب کرد. رپرتوار انتخاب شده، که تلفیقی از موسیقی ایرانی‌ و ‏ارمنی بود، شامل قطعاتی همچون مناجات (شعر از وحشی بافقی،آهنگ ساز حمید عسکری)، ‏‏آی سرکتل ـ درنه جان(تنظیم از روبیک گریگوریان)، مونارال، آشنان ترتموتیون (شعر از واهان ‏تریان، آهنگ ساز مارتون اسراعیلیان)، صبا (تنظیم حمید عسکری)، پاییز (کلام وآهنگ حمید ‏عسکری)، آندزرِو یکاو و سونا یار آثاری از کومیتاس بود.‏

دبیری این جشنواره بر عهدۀ وارطان ساهاکیان، استاد موسیقی، بود که کلام خویش را با اشاره ‏به نقش پررنگ هنرمندان در وقایع تاریخی‌ این گونه شروع کرد:‏‎

«‎هنرمندان همیشه عصب های ‏جامعه بوده اند و هر بار که اتفاقی برای هر کشوری و هر مردمی‌ ‌افتاده، هنرمندان اولین ‏کسانی بوده اند که عکس العمل نشان داده اند. چایکوفسکی، بتهوون، باخ و بسیاری از ‏هنرمندان دیگر آثار خود را تحت تأثیر مسائلی که در جامعه شان رخ داده است، آفریده اند و ‏اعتراضات خود را نسبت به مسائل اجتماعی در آثارشان بیان کرده اند. در ایران هم، آقای لوریس چکناوریان در همۀ زمینه ها آهنگ سازی ‏کرده اند و رهبری ارکستر داشته است. پس از فروپاشی شوروی ایشان یازده سال رهبری ‏ارکستر ارمنستان را بر عهده گرفتند و همراه با این گروه کنسرت های زیادی در کشورهای مختلف اجرا کردند‎»‎‏.‏

آقای ساهاکیان با اشاره به کار داوری جشنواره، توضیحاتی تکمیلی در این زمینه ارائه ‏کردند:‏‎

«‎در این جشنواره از نقاط مختلف ایران کارهایی ارسال شد که باعث خوشحالی فراوان ‏بود. بعضی آثار منطبق با فراخوان جشنواره نبود. هیئت داوران این آثار را که جزو جشنواره نبودند ‏ولی ارزش موسیقایی بالایی داشتند و آهنگ سازان برای آن زحمت کشیده بودند را نیز انتخاب کردند تا مورد ‏تقدیر قرار گیرند. باید تأکید کنم که این یک جشنواره است و مسابقه نیست و هرکسی که برای ‏صلح و عدالت کار هنری انجام دهد در آن جای دارد. لوح سپاس و هدیه ای هم به افرادی داده ‏می شود که جزو نفرات اول تا سوم نبودند ولی کارهایشان از نظر هیئت داوران با ارزش بود. ‏لوح افتخار و هدیه ای هم به نفرات اول تا سوم داده می شود‎»‎‏. ‏

دبیر جشنوارۀ موسیقی ‏‎‎عدالت و صلح پایدار‎ ‎در پایان سخنانش، ضمن تشکر از گروه کر ‏اردیبهشت، مؤسسۀ خدمات ترجمه و تحقیق هور و خانۀ موسیقی گفت:‏‎

«‎داوری آثار بسیار سخت بود و در این جلسات داوران بدون هیچ ‏نوع چشم داشتی با ما همکاری داشتند و و خالصانه به ما کمک کردند‎«‎‏. ‏

گفتنی است هیئت داوران جشنواره متشکل از دکتر وارطان ساهاکیان، استاد دانشگاه؛ ‏دکتر پیروز ارجمند، موسیقی دان؛ و دکتر محمد سریر، رئیس هیئت مدیرۀ خانۀ موسیقی؛ بود. دکتر محمد سریر ‏پیش از اهدای جوایز بر روی صحنه حاضر شد و نقش ارمنیان در شکوفایی موسیقی در ایران را ‏این گونه توصیف کرد:

‏‎«دوستان و هم وطنان ارمنی ما از سختی های بسیاری گذر کرده اند و امروز در ‏حقیقت جشن گذر از این سختی هاست و این نهایت گذشت است. همۀ ملت ها سختی هایی را پشت سر گذاشته اند که ارمنیان عزیز هم همین طور بوده اند. خوشحالم از اینکه امروز دور هم جمع شدیم و موسیقی های ‏خوبی شنیدیم. همۀ ما این حقیقت را پذیرفته ایم که در بخش های مهمی ‌از تحولات سرزمین ما، چه در ‏حوزۀ فنی، اندیشه و تکنولوژی و به ویژه موسیقی، وام دار هم وطنان ارمنی هستیم و موسیقی ‏علمی ‌با همت آنها در این سرزمین رشد کرده است»‎‎‎‏.‏

اما جوایز این جشنواره، که طبق فراخوان منتشره آثاری در قالب کوارتت، ارکستر مجلسی، ‏ارکستر سمفونیک و گروه کر آکاپلارا می‌‌پذیرفت، به نفرات برگزیده اهدا‌ شد. بدین ترتیب، ‏جایزۀ نفر اول به طور مشترک به مریم شریف‌زاده و پژمان خلیلی اعطا شد. رتبه دوم را آرش براتی‌ و ‏شروین عباسی به طور مشترک به‌خود اختصاص دادند و علی‌ مقتدایی در جایگاه سوم قرار ‏گرفت.‏

همچنین، علاوه برجوایز نفرات برتر، لوح سپاس به فرهاد اسلامی‌زاده، شهریار کهن زاد، بابک ‏میلانی، حسام الدین دارابی، صبا پورکریمی، سید سامان هاشمی‌زنوزی، علیرضا اکبرپور، ‏آربی بابومیان، میر سعید حسینی پناه و لوح تقدیر به امیر میرشکاری، مجتبی ولی زاده و ایمان ‏محسنی فر اهدا‌ شد.‏

سپس، نوبت رئیس هیئت مدیرۀ مؤسسۀ خدمات ترجمه و تحقیق هور، آرام شاهنظریان، بود تا از طرف ‏هیئت برگزار کننده سخن جمع بندی را ایراد کند. وی ضمن تشکر از کسانی‌ که در برگزاری ‏این جشنواره سهیم بودند، گفت:‏‎

«‎اعتقاد راسخ دارم که پرندۀ صلحی که در این جشنواره به ‏نمایش گذاشته ایم برای به پرواز درآمدن و بال گشودن در این جهان خشن نیاز به کسانی دارد ‏که شجاعت رو در رو شدن با حقایق تاریخی را داشته باشند. باید به خاطر داشته باشیم که ‏برقراری صلح و عدالتی پایدار در این جهان و برقراری جهانی عاری از خشونت که برای انسان ها بدون درنظر گرفتن نژاد، ملیت و باورهای دینی شان بتوانند آزادانه در کنار یکدیگر در ‏صلح زندگی کنند، نیاز به تلاش و همیاری یکایک ما دارد. برای جهانی عاری از خشونت نیاز به ‏هنر داریم که این جهان خشن را کمی‌تلطیف کند، هنری که ذات و وجودش تعالی ارزش های ‏انسانی، دوست داشتن و عشق ورزیدن است‎».‏

در پایان این مراسم، آقای دکتر کارن خانلری، نمایندۀ ارامنه تهران و شمال در مجلس شورای ‏اسلامی، به عنوان آخرین سخنران روی صحنه حاضر شد. وی سخنان خود را با اشاره به موضوع به رسمیت شناختن نژاد‏کشی‌ ارمنیان از سوی پارلمان آلمان آغاز کرد:‏‎

«‎من، هم به عنوان یک ارمنی به دلیل موفقیت ‏ملتم در این عرصه خوشحال شدم و هم به عنوان یک ایرانی متأثر شدم. حکومتی که در ‏گذشته ای نه چندان دور متهم به نژادکشی بزرگی بوده و در جنگ جهانی اول شریک جرم ‏حکومت عثمانی در نژادکشی ارمنیان محسوب می شده و کم ترین دلایل اخلاقی را داشته، این نژادکشی را ‏به رسمیت شناخته است ولی کشور من، ایران عزیز، که در طول تاریخ چند هزارسالۀ خود هیچ ‏تعدی سازمان یافته ای را علیه هیچ قومی‌ روا نداشته است، هنوز به صورت قطعی نژادکشی ارمنیان را ‏به رسمیت نمی‌شناسد‎»‏.‏

وی افزود:‏‎» ‎کشورمن، ایران، بزرگ ترین دلیل اخلاقی را برای به رسمیت شناختن نژادکشی ارمنیان دارد؛ زیرا در طول هزاران سال کشوری بوده که اقوام متعدد و ادیان موحد مختلف در آن در ‏صلح زندگی کرده اند. در زمان هخامنشیان ایران یک کشور کنفدراتیو بوده، مدلی از حکومت که ‏هنوز هم در بسیاری از کشورهای پیشرفته نتوانسته اند آن را اجرا کنند. کوروش هخامنشی ‏حق نیایش را به همۀ ادیان داده بود. بعد از ظهور اسلام در این کشور آموزه های خاندان پیامبر ‏و امیرالمومنین رواج پیدا کرد. قرائتی از دین که در آن به عقل گرایی ارزش داده می‌شد. به ‏همین دلیل فکر می کنم بیشتر از همۀ کشورهای جهان از نظر اخلاقی می‌توانیم نژادکشی های مختلف، به خصوص نژادکشی ارمنیان را به رسمیت بشناسیم»‎‎‏.‏

جشنوارۀ موسیقی ‏‎‎عدالت و صلح پایدار در حالی‌ به کار خود پایان داد که به عنوان اولین ‏جشنوارۀ برگزار شده در نوع خود به لحاظ مضمون، تحسین فرهیختگان فرهنگ و هنر ایران را ‏به همراه داشت. موسیقی، که همواره به عنوان ابزاری برای گرد هم آوردن انسان‌ها با دین و ‏نژاد مختلف استفاده شده، برای لحظاتی، هر چند کوتاه، ما را فرای گفتمان‌های ‏سیاسی انقیادآور برد و یک بار دیگر ثابت کرد که عدالت و صلح دو مفهوم جدائی ناپذیر از ‏یکدیگرند و بدون برقراری عدالت، صلحی‌ حاکم نمی‌شود.‏