جاثلیق اعظم آرام اول، رهبر حوزۀ دینی کیلیکیه، پس از نام گذاری سال های گذشته به نام موضوعات مختلف، سال۲۰۱۲م را نیز که مصادف است با پانصدمین سال صنعت چاپ ارمنی «سال کتاب ارمنی» نام گذاری کردند. فتوای مذهبی ایشان در خصوص «سال کتاب ارمنی» در روزهای ۲۱ و ۲۲ ژانویۀ ۲۰۱۲م در تمامی کلیساهای ارمنیان ایران طی مراسم همان روز به وسیلۀ عالی ترین مقام هر کلیسا و در حضور جمع کثیری از ارمنیان هر شهر قرائت شد. در این فتوا، آرام اول ضمن نام گذاری سال به «سال کتاب ارمنی» توجه همگان را به ارزش معنوی کتاب و اهمیت نقش آن در بهبود و ارتقای سطح معنویت درزندگی افراد جلب کرده اند.

ایشان در بخشی از این فتوا ضمن مروری بر سیر تاریخی کتاب ارمنی، در طی سالیان و قرون طولانی، تأکیدی ویژه بر نقش ارمنیان ایران در پایه گذاری نخستین چاپخانه در جلفای اصفهان در ۱۶۳۸م کرده اند. آرام اول فتوای مبارک خود را خطاب به ارمنیان با این سخنان به پایان برده اند: «بدون همراهی کتاب ارمنی راه تو تاریک است. سفره تو خالی است. روح تو تشنه است. آن کس که کتاب می خواند با کتاب غنی می شود، آن کس که کتاب منتشر می کند با کتاب به عرش می رسد. کسی که کتاب جمع آوری وحفظ می کند با کتاب قدرت می یابد. کسی که کتاب می نویسد با کتاب جاودانگی می یابد».

این فتوا در کلیساهای جلفای اصفهان، شاهین شهر، تبریز، ارومیه، تهران و دیگر شهرهای تابع قرائت و با قرائت آن از تمامی مراکز و انجمن های فرهنگی، اجتماعی، هنری و مدارس ارمنی برای تدارک مراسم و برنامه های خاص در ارتباط با بزرگداشت «سال کتاب» دعوت شد.

فتوای جاثلیق آرام اول موجی از شورو اشتیاق را در ارمنستان و میان ارمنیان اقصا نقاط جهان ایجاد کرد وهمه برآن شدند تا با برگزاری مراسم مختلف، پانصدسالگی چاپ کتاب ارمنی را به بهترین شیوه ارج نهند. به همین منظور، هیئت تحریریۀ پیمان، که افتخار عضویت درخانوادۀ بزرگ چاپ و نشر را دارد، این فرصت استثنایی را مغتنم شمرد و تصمیم گرفت مسیر پرتلاطم پانصد ساله را، که به ویژه نقش ایران و ارمنیان ایران در تحقق آن بسیارگسترده، بارز و بی نظیر بوده، به هم وطنان ایرانی معرفی کند و در ضمن ادای دینی کرده باشد به همۀ انسان های ازجان گذشته ای که در روزگار خود اسرار مانایی و جاودانگی ملت کوچک ارمنی را دریافتند و با سپری کردن پانصد سال مسیر پرفراز و نشیب و درنوردیدن راهی بس طولانی آن را در ردیف قدرتمندترین ملت ها قرار دادند.

به همین منظور، از جمعی از شخصیت های سرشناس و فرهنگ دوست جامعۀ ارمنی دعوت به عمل آوردیم تا با ارائۀ مقاله هایی در زمینۀ تاریخچۀ چاپ و نشر کتاب ارمنیان «سال کتاب ارمنی» را بهتر معرفی کنیم و فتوای به جای جاثلیق آرام اول را جامۀ عمل پوشانیم که همین جا از همۀ عزیزانی که قبول زحمت کرده و با ارائۀ مقاله های خود سبب پربارتر شدن این شماره از پیمان شده اند، از ایشان تشکر می کنیم.

افتتاح کتابخانه مدرسه ملی دخترانه (ارس)

در راستای فتوای جاثلیق آرام اول اسقف سبوه سرکسیان، رهبر دینی و اسقف ارمنیان تهران، به جامعۀ ارمنیان ایران در بزرگداشت این امر مهم تأکید کردند. در همین خصوص، شهرهای ارمنی نشین کشور در طی ماه های گذشته برنامه های متنوعی را در مجامع مختلف ارمنیان ایران به اجرا درآوردند. بیشتر این مراسم و برنامه ها از حمایت معنوی و حضور اسقف سبوه سرکسیان بهره مند شده اند که به چند نمونه از این برنامه ها اشاره می کنیم:

مسابقۀ شعرخوانی دانش آموزان دورۀ راهنمایی مدرسۀ دخترانۀ ارمنیان جلفای اصفهان. در این مسابقه همچنین برای نخستین بارشرکت کنندگان هم با خواندن اشعار منتخب و هم با قرائت سلیس و روان متون به ارائۀ مهارت های نمایشی خود پرداختند.
سی و ششمین دورۀ مسابقات ورزشی دانش آموزان ارمنی تحت نام «سال کتاب» در روزهای ۱۴ ـ ۲۱ مارس. طی روزهای برگزاری بازی ها در ورزشگاه آرارات نمایشگاهی نیز از کتاب های ارمنی زبان در این مجموعه ترتیب یافت.
افتتاح کتابخانۀ مدرسۀ ملی دخترانۀ «ارس». به مناسبت نام گذاری سال ۲۰۱۲ به نام «سال کتاب ارمنی» طی مراسم ویژه ای در ۶ فوریه کتابخانۀ مدرسۀ ملی دخترانۀ «ارس» ارمنیان تهران نیز افتتاح شد. این کتابخانه دارای سه هزار جلد کتاب است که فهرست رایانه ای شده اند. تعداد نهایی این کتاب ها پس از تکمیل کار ثبت بالغ بر ده هزار جلد خواهد بود. کتاب های مزبوربه چهار بخش موضوعی کودکان، نوجوانان، بزرگ سالان و اطلاعاتی تقسیم شده اند.
برنامۀ هنری و نمایشی برگزار شده در حضور جاثلیق آرام اول در سالن ورزشگاه آرارات جلفای نو در ۱۹ مه به مناسبت سال کتاب و پانصدمین سال صنعت چاپ ارمنی.
نمایشگاه کتاب در جلفای اصفهان. در این نمایشگاه، که به مناسبت «سال کتاب» برگزار شد، کتاب هایی به زبان ارمنی، فارسی و انگلیسی در موضوعات دینی، تاریخی، روان شناسی، علمی، کودکان، هنرهای دستی، آشپزی، بهداشت، دانشنامه و فرهنگ نامه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت و به فروش رسید. این برنامه از سوی انجمن خیریۀ بانوان در ۳ ژوئیه برگزار شد.
انتقال کتابخانۀ مرکزی و ملی خلیفه گری ارمنیان تهران به محل مرکز نوبنیاد فعالیت های فرهنگی اجتماعی منطقۀ نارمک و بازگشایی این کتابخانه.
رونمایی از کتاب های چاپ جدید واحد انتشارات خلیفه گری ارمنیان تهران.
پی نوشت:

۱ـ مقالات این بخش از فصلنامۀ پیمان، از صفحۀ ۳۹ ـ ۱۵۲، توسط خانم آنوشیک ملکی، عضو هیئت تحریریه، گردآوری شده است.